Studies & Rapporten

Rapport Kilometerindex Campagne 2024 Reemonitoring Zoniënwoud

Reeën (Capreolus capreolus) zijn een van de grootste zoogdieren in het Zoniënwoud. De soort is in elk deel van het woud aanwezig, maar met wisselende dichtheden. Om een zicht te krijgen op de evolutie van de reepopulatie in het volledige Zoniënwoud, dus over de drie gewesten heen, voeren het Instituut voor Natuur‐ en Bosonderzoek (INBO), het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), Leefmilieu Brussel (BIM) en Service Public de Wallonie (SPW: DNF en DEMNA) sinds 2008 jaarlijks systematische tellingen uit in het Zoniënwoud. Tot en met 2020 stond de vzw Wildlife & Man in voor de voorbereidende studies en de jaarlijkse terugkoppelingsmomenten. Sinds 2022 worden de terugkoppelingsmomenten georganiseerd door de Stichting Zoniënwoud. Hoeveel reeën er in een gebied aanwezig zijn, is erg moeilijk te bepalen. Dat geldt zeker in een niet afgesloten bos zoals het Zoniënwoud. Veranderingen of trends binnen een reepopulatie zijn daarentegen wel op te volgen.  Wetenschappelijk onderzoek uit Frankrijk toonde aan dat de kilometerindex methode (KI)
toelaat om met zekerheid te bepalen of een reepopulatie in een gegeven bosgebied toeneemt, afneemt of stabiel blijft. Deze methode werd in het Zoniënwoud in 2008 opgestart (Vercammen et al., 2011).  Dit rapport omvat een korte beschrijving van de KI‐methodologie en geeft de resultaten weer voor de periode 2008‐2024. Het rapport is een vervolg op gelijkaardige rapporten uit voorgaande jaren.

Jaarverslag 2023 Stichting Zoniënwoud

Net als de voorgaande jaren hield Stichting Zoniënwoud nauw contact met partners en bezoekers tijdens verschillende participatiemomenten en activiteiten op het terrein. De sterke intergewestelijke rol die de Stichting speelt, bleek ook in 2023 een belangrijke troef te zijn

Rapport Kilometerindex Campagne 2023 Reemonitoring Zoniënwoud

Om een zicht te krijgen op de evolutie van de reepopulatie in het volledige Zoniënwoud, dus over de drie gewesten heen, voeren het Instituut voor Natuur‐ en Bosonderzoek (INBO), het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), Leefmilieu Brussel (BIM) en Service Public de Wallonie (DNF en DEMNA; SPW) sinds 2008 jaarlijks systematische tellingen uit in het Zoniënmassief. Tot en met 2020 stond de vzw Wildlife & Man in voor de voorbereidende studies en de jaarlijkse terugkoppelingsmomenten. Sinds 2022 worden de terugkoppelingsmomenten georganiseerd door de Stichting Zoniënwoud.

Dit rapport omvat een korte beschrijving van de KI‐methodologie en geeft de resultaten weer voor de periode 2008‐2023. Het rapport is een vervolg op gelijkaardige rapporten uit voorgaande jaren. 

Jaarverslag 2022 Stichting Zoniënwoud

In 2022 leerde Stichting Zoniënwoud partners en bezoekers beter kennen tijdens de vele participatiemomenten die als een rode draad doorheen het jaar liepen.

Ook de intergewestelijke werking bleek steeds meer een belangrijke troef van de Stichting te zijn.

Rapport Kilometerindex Campagne 2022
Reemonitoring Zoniënwoud

Reeën (Capreolus capreolus) zijn een van de grootste zoogdieren in het Zoniënwoud. De soort is in elk deel van het woud aanwezig, maar met wisselende dichtheden. Om een zicht te krijgen op de evolutie van de reepopulatie in het volledige Zoniënwoud, dus over de drie
gewesten heen, voeren het Agentschap voor Natuur‐ en Bos (ANB), Leefmilieu Brussel (BIM), de Service Public de Wallonie (SPW) en het INBO sinds 2008 jaarlijks systematische tellingen uit in het Zoniënmassief.
Tot en met 2020 stond de vzw Wildlife & Man in voor de voorbereidende studies en de jaarlijkse terug‐koppelingsmomenten. Sinds 2022 worden de terugkoppelingsmomenten georganiseerd door de Stichting
Zoniënwoud.
Het is al lang gekend dat het tellen van het aantal aanwezige reeën in een gebied niet mogelijk of moeilijk haalbaar is. Veranderingen of trends binnen een reepopulatie zijn daarentegen wel op te volgen. Wetenschappelijk onderzoek uit Frankrijk toonde aan dat de kilometerindex methode (KI) toelaat om met zekerheid te bepalen of een reepopulatie in een gegeven bosgebied toeneemt, afneemt of stabiel blijft.
Deze methode werd in het Zoniënwoud in 2008 opgestart (Vercammen et al., 2011).
Dit rapport omvat een korte beschrijving van de KI‐methodologie en geeft de resultaten weer voor de periode 2008‐2022. Het rapport is een vervolg op gelijkaardige rapporten uit voorgaande jaren.

Jaarverslag 2021 Stichting Zoniënwoud

Na een jaar waarin voor Stichting Zoniënwoud alles een eerste keer was, was 2021 een jaar met meer ruimte voor het uitwerken van concrete thema’s en een sterke focus op participatie.

In 2021 kon de Stichting haar verankering in de omgeving van het Zoniënwoud verzekeren.

Een van de eerste prioriteiten was het bieden van een gezamenlijk antwoord aan de hoge bezoekersaantallen waar het Zoniënwoud mee te maken kreeg sinds de start van de pandemie en het beperken van de schade die deze druk aan het bos toebracht. De sensibiliseringsactie ‘Samen voor het Zoniënwoud! Doe jij ook mee?’ die in maart 2021 gelanceerd werd, was een stap in de goede richting. De campagne groeide uit tot een structurele communicatiecampagne die in de toekomst verder uitgerold zal worden.

De partners werden in 2021 betrokken bij een flexibel en doeltreffend participatieproces tijdens verschillende acties en ontmoetingen.

Studie Ontsnipperingsmaatregelen N275 - Terhulpsesteenweg

Om een oplossing te geven aan de versnippering van het Zoniënwoud moeten de belangrijkste wegen die het bosgebied in stukken snijden, worden ondertunneld of overbrugd, zodanig dat dieren op een efficiënte, ongestoorde en veilige wijze deze wegen kunnen oversteken.

Een van deze wegen is de Terhulpsesteenweg (N275) die evenwijdig aan de spoorlijn S161 Brussel-Luxemburg loopt en waarvoor reeds een ecoduct en meerdere kleine oversteekvoorzieningen werden uitgewerkt (Econnection, 2008; Van der Wijden, 2014).

Rapport Kilometerindex Campagne 2021
Reemonitoring Zoniënwoud

De jaarlijkse telling van het aantal reeën in het Zoniënwoud in 2021 bevestigt de afnemende trend sinds 2014. Het lijkt er ook meer en meer op dat er effectief minder reeën zijn, en niet dat ze minder zichtbaar zouden zijn, al kan dat laatste nog niet helemaal worden uitgesloten.

We gaan nu op zoek naar de oorzaken van deze daling om ze op termijn te kunnen ombuigen.

De populatie reeën in het Zoniënwoud wordt sinds 2008 jaarlijks gemonitord. De gebruikte methode is de KI: Kilometerindex. Deze monitoring maakt deel uit van een intergewestelijke samenwerking.

Deze monitoring en gegevensanalyse werd toevertrouwd aan de vzw Wildlife and Man, waarin DEMNA (een studiedienst van het Waalse Gewest) en het INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek) samenwerken. De veldgegevens (waarnemingen van reeën op de verschillende parcours) worden eenmaal per jaar verzameld tijdens een gezamenlijke campagne, georganiseerd door de bosbouwdiensten van de 3 gewesten.

Jaarverslag 2020 Stichting Zoniënwoud

In juni 2020 ging de uiteindelijke werking van Stichting Zoniënwoud van start met de aanwerving van twee personeelsleden voor het secretariaat. 2020 is dan ook een jaar dat gekenmerkt wordt door een opstartfase waarin vele administratieve, praktische en logistieke taken volbracht moesten worden, vooraleer de Stichting zich met haar kerntaken kon bezighouden.

Eenmaal geïnstalleerd in haar voorlopige kantoor in het Tournay Solvaypark, ging de Stichting van start met de organisatie van de Dag van het Zoniënwoud, werd een basiscommunicatie op sociale media geactiveerd, maakte de Stichting kennis met de vele partners van het Zoniënwoud en werden de eerste stappen genomen om de oude website te vernieuwen. Wat volgde, lees je in het Jaarverslag 2020.

Project LIFE+OZON

Het Ecoduct Groenendaal en andere ontsnipperende maatregelen (ecotunnels, faunabuizen en ecoraster) in het Zoniënwoud werden gerealiseerd in het kader van het project Life+ OZON. Het project liep in de periode juli 2013 – juni 2018. Het Europese structuurfonds Life+ voorzag  financiële steun (3.3 miljoen euro) op een totaal budget van om en bij de 11 miljoen euro.

Het project was een samenwerking en medefinanciering van het Agentschap voor Natuur en Bos, het Agentschap Wegen en Verkeer, het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid en Leefmilieu Brussel. Ook de gemeenten Hoeilaart, Overijse en Tervuren namen een deel van de financiering op zich. Het Département de la Nature en des Forêts (Wallonië), het United Nations Environment Programme en gemeente Sint-Genesius Rode ondersteunen het project symbolisch.

Klik hier voor meer informatie over de realisaties binnen dit project.

Aanmelden op onze nieuwsbrief

Vul uw gegevens in om in te schrijven op onze nieuwsbrief.

Deze website maakt gebruik van cookies volgens ons privacy beleid